Liczy się czas

Przeprowadzone w odpowiednim terminie zabiegi herbicydowe są jednym z najbardziej skutecznych i zarazem opłacalnych sposobów ograniczających zachwaszczenie plantacji kukurydzy.
Rośliny kukurydzy ze względu na powolny wzrost w porównaniu do większości gatunków chwastów, zwłaszcza w pierwszych 2 tygodniach po siewie, są narażone na bardzo silną konkurencję z ich strony.
Na plantacji kukurydzy może występować od kilku do nawet kilkudziesięciu gatunków chwastów, zarówno jednoliściennych jak i dwuliściennych. Najczęściej jednak gatunków „istotnych” z punktu widzenia plantatora jest zdecydowanie mniej, bo tylko 1-3 jednoliściennych oraz 5-8 dwuliściennych.
Ich obecność oraz liczebność uzależniona jest w głównej mierze od typu gleby, przedplonu, sposobu uprawy roli (tradycyjna, uproszczona), sposobu gospodarowania (zmianowanie, monokultura), warunków wilgotnościowo- termicznych oraz od zasobność gleby w nasiona chwastów (tzw. glebowy bank nasion).

Przed czy po wschodach kukurydzy?
Skuteczność herbicydów w odniesieniu do chwastów, związana z różnorodnym sposobem wnikania w poszczególnych terminach stosowania, jest w dużej mierze uzależniona od agrotechniki oraz warunków wilgotnościowych panujących w trakcie siewu lub krótko po nim. W latach z dużą ilością opadów w okresie wiosennym, lepsze rezultaty w ograniczaniu zachwaszczenia, osiąga się stosując herbicydy doglebowe, gdyż w wilgotnej glebie bardzo dobrze aktywizują się ich substancje czynne. Natomiast w latach z niewielką ilością opadów czy nawet brakiem w okresie od marca do maja, zdecydowanie lepsze wyniki w eliminowaniu chwastów z łanu kukurydzy osiąga się stosując herbicydy nalistnie, stosowane we wczesnych fazach rozwojowych zarówno chwastów jak i kukurydzy.
Najszybciej można zastosować herbicydy doglebowe w terminie 1-2 dni po siewie lub 2-3 dni przed planowanymi wschodami roślin kukurydzy.
Są dwa mechanizmy działania herbicydów doglebowych. Pierwszy polega na przedostaniu się substancji aktywnej herbicydu przez okrywę nasienną do wnętrza nasiona chwastu i nie dopuszczenie do kiełkowania w wyniku zaburzania procesów fizjologicznych. Drugi sposób polega na wniknięciu do już kiełkującego nasiona, a następnie przedostaniu się do młodej siewki chwastu, powodując jej zamieranie we wczesnej fazie rozwojowej.
W przypadku gdy na polu występują tylko chwasty dwuliścienne (rzadkość ale się zdarza) możemy zastosować następujące s.cz.: linuron
(np. Afalon Dyspersyjny 450 SC, Linurex 500 SC, Nightjar B 450 SC), terbutyloazyna (np. Click 500 SC), flufenacet + izoksaftutol (np. Boreal 58 WG). Przedstawiony powyżej przykład, kiedy na polu występują tylko gatunki dwuliścienne jest bardzo rzadki.
Najczęściej obok gatunków dwuliściennych występują przynajmniej 2 gatunki jednoliścienne tj. chwastnica jednostronna i włośnica sina.
W takim przypadku plantator ma do dyspozycji takie s.cz. jak: pendimetalina (np. Golden Pendi 330 EC, Stomp 400 SC), dimetenamid-P + pendimetalina (np. Wing P 462,5 EC).
Kiedy w wierzchniej warstwie gleby występują krótkotrwałe niedobory wody (trwające 10-14 dni), to wtedy skuteczność działania s.cz. herbicydów doglebowych jest bardzo mocno ograniczona.
Wyjściem z tej sytuacji może być zastosowanie s.cz. herbicydów, które przez plantatorów nazywane są potocznie „opóźniaczami”. Nazwa ta wzięła się stąd, że mogą być one zastosowane doglebowo, również krótko po wschodach kukurydzy. W fazie 1-2(3) liści kukurydzy można zastosować następujące s.cz. herbicydów doglebowych: pendimetalina (np. Pendigan 330 EC, Yellow Hammer 330 EC), S-metolachlor + mezotrion (np. Camix 560 SE), tienkarbazon + izoksaflutol (np. Adengo 315 SC), S-metolachlor + terbutyloazyna + mezotrion (np. Lumax 537,5 SE), petoksamid + terbutyloazyna (np. Successor T 550 SE)

Natomiast w fazie do 4 liści kukurydzy można
zastosować doglebowo jedynie petoksamid (np. Successor 600 EC, Traxor 600 EC).
Wymienione powyżej s.cz. herbicydów doglebowych, ograniczają zarówno gatunki jednoliścienne (głównie tzw. prosowate) oraz kilka gatunków dwuliściennych.

dr inż. Tomasz R. Sekutowski
IUNG - PIB w Puławach
Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli Wrocław